Page 2 - IVAO-TR e-dergi

Hava Süratleri
Sürat saatinin çalışma prensibi, dinamik basınç ile ilgilidir. Pitot tüpünden

giren dinamik basıncın göstergeye yansıtılmasıdır. Dinamik basınç
artıkça statik basınç düşecektir.

“Toplam Basınç – Statik Basınç = Dinamik Basınç” yani;
Toplam Basınç = Statik Basınç + Dinamik Basınç
Sürat elde edilirken birtakım hatalar oluşur. Bu yüzden hataların
giderilmesi ile farklı sürat tabirleri ortaya çıkmıştır.

I
a
i
i

A
k
e
e
G
s
g
s
ü

s
s
e
i
t

:
d
P
o
i
t

n
-

a
e
i

e
• ö t r e S r t ( S – I d c t d A r p e ) i t s a t i t m d k
• Gösterge Sürati (IAS – Indicated Airspeed) : Pitot-statik sistemdeki
basıncın gösterge süratine yansıtılması ile elde edilen ve üzerinde
herhangi bir düzeltme yapılmamış olan sürattir. Kısaca sürat
göstergesinden okunan hızdır.
• Kalibre Edilmiş Hava Sürati (CAS - Calibrated Airspeed) : Pozisyon ve alet
hatası giderilmiş gösterge süratidir. Deniz seiyesindeki ve rüzgarsız hava
ve standard atmosfer kosullarinda;
t
C A a i i a a ü a t ( A S T u i S e d ) C A S + ( o i y n H a a s
e
ı
S

H

A
v

=
T
I
A
-
S
CAS = Hakiki Hava Sürati (TAS-True Air Speed). CAS = IAS + (Pozisyon Hatası
r
i
r
k

.
s
p
o
k
H

z
=
e
r
P
S

+ Alet Hatası)
• Eşdeğer Hava Sürati (EAS - Equivalent Airspeed) : Kalibre edilmiş hava
süratinin sıkıştırma hatasının giderilmesi ile elde edilir. 300kt ‘ın altındaki
hızlarda eşdeğer hava sürati kalibre edilmiş hava süratine eşittir. Ayrıca
deniz seviyesindeki standart atmosfer koşullarında;
EAS = TAS. EAS = CAS + Sıkıştırma Hatası
:

p
r
o
A
e
u
r
)

e
n
m
a
ı
l
r
ş
S
a
H
i
r

H
g
d
i
t
a
• Hakiki Hava Sürati (TAS – True Air Speed) : Yoğunluk hatası giderilmiş
(

A
• a k k a v ü a i T S – T u i S e d Y ğ u l k h t s i e i i

hava süratidir. Daha çok seyrüsefer amaçlı hesaplamalarda kullanılır. EAS
ile TAS arasındaki ilişkiyi aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz:
TAS = EAS ( ρo / ρ )1/2 ρo = deniz seviyesindeki yoğunluk ρ = irtifadaki
yoğunluk TAS = EAS + Yoğunluk Hatası
T
S

l
i
n

m
(
e
t
n
h
m
r
c

H
k

:
M

M
• a c o a h N u b e ) a i i a a ü a i i A ) a a l s s
• Mach No. (Mach Number) : Hakiki hava süratinin (TAS) mahalli ses
.
(
h
N
h

v
r
s
k
süratine (LSS – Local Speed Of Sound) olan oranıdır. Standart koşullarda
deniz seviyesinde ses sürati 661 Kt’a eşittir.Ses sürati sıcaklık ile orantılı
olduğu için hava soğudukça düşecek, ısındıkça artacaktır. Mach Number
= TAS / LSS
S
r
t
r
r
g
a
Y
• e ü a i G S – G r u d S e d R z a a a ı i e i i l n
• Yer Sürati (GS – Ground Speed) : Rüzgar hatası giderilmiş olan
t
)

d
h

l
n
:
o
m
p
g
r

s
ş
(
o
e

ü

sürattir.Örneğin; rüzgarı tam karşı istikametinizden alırsanız yere göre
olan süratiniz düşecektir.
GS = TAS +/- Rüzgar